ŞANTİYE ŞEFİ

Çatı Elemanları Damlalık Aşığı  Çatılarda çatı döşemesi her iki yanında kullanılan taşıyıcı, uzun mertek altı çatı öğesidir. Mertek  Ahşap çatıda mahyadan oluklara kadar uzanıp örtüden gelen yükleri taşıyan ve aşıklara ileten ağaçlara verilen ad. Ara Aşık   Mahya aşığı ile damlalık aşığı arasında kalan diğer aşıklardır. Gergi Kirişi   yüksek i-kesitli kirişlerde burulmayı engelleyen çapraz kirişler. Yastık Kirişi   Uçları duvarlar üzerine oturtulan makas veya merteklerin bağlanabilmesi amacıyla yapılan  kiriş Kuşaklama Aşıklara dik doğrultuda ve bir dikmenin iki yanında bulunarak merteklere kadar uzanan stabilite elemanıdır. Kuşaklama, dikme ve aşık birbirlerine küçük boyutlu geçmelerle geçirilir. Kalkan duvarı tarafında tek taraflı yapılan kuşaklamanın kesiti 4/12 – 4/15 cm'dir.  Göğüsleme   Aşık ve dikme (baba) düzleminin yanal hareket yapmasını engelleyen stabilite elemanıdır Aşık ve dikme arasına 45 derece açıyla tespit edilen göğüsleme, ...

  Elek Analizi ile Tane Boyu Dağılımı 1. Amacı   Tane boyu dağılımını iri taneli zeminler (≥75μm) için belirlemek. 2. Malzemeler 2. Malzemeler     Elek setleri    Elek sallayıcı    Tartı 3. Genel kurallar    Elek üzerinde çok fazla miktarda zemin varsa, zemin taneleri elekten geçmeyebilir. Deney yaparken her elek için verilen maksimum ağırlıklara dikkat edilmelidir. ( Bakınız Standart Elekler s.3)    Zemin taneleri elek içinde sıkışırsa itmeyin. Fırça ile temizlemeye çalışın.    Fırçalama işlemi yeterli gelmiyorsa eleği masaya vurun. 4. Numune hazırlama    Numuneye ait ...

 Maksimum ve Minimum Boşluk Oranlarının Belirlenmesi (emax , emin) Taneli bir zeminin rölatif sıkılığını belirlemek için o zemine ait bir tür sabitler, minimum ve maksimum boşluk oranlarının bilinmesi gerekir. Maksimum Boşluk Oranın Belirlenmesi (emax) Bilindiği üzere emax , taneli zeminin en boşluklu (gevşek) durumundaki boşluk oranıdır. En gevşek durumda, zemin minimum kuru yoğunluğa ( ρ kmin ) ve maksimum poroziteye ( n max ) sahiptir.  Kütlesi belirli (0.5 - 1 kg) bir miktar kuru kum, 1 litrelik hacim bölümlü cam silindirlere konulur. Elin içi ile iyice kapatılarak, silindir iki el arasında yavaşça birkaç kez alt-üst edilir. En sonunda silindir sarsmadan yavaşça ve sarsmadan normal konumuna getirilerek, kumun hacmi okunur. Bu işlem ile kumun en gevşek durumuna geldiği deneysel çalışmalarla bulunmuştur. Buradan zeminin minimum kuru yoğunluğu ( ρ kmin ) hesaplanır. Zeminin tane yoğunluğu bilinirse ( ρ s ), aşağıdaki bağıntıdan  e max  hesaplanabilir. e max  = ...

 Dane Yoğunluğunun (ρs) Belirlenmesi 1- Tane özgül yoğunluğunu ( ρs ) belirlemede, iri taneli zeminler için yaklaşık 1 litrelik kavanoz biçimli ve ince taneli zeminler için daha küçük hacimli (50-100 ml), piknometre denilen cam şişeler kullanılır. 2- Piknometre, damıtık su ile doldurulup, dışı iyice kurulanarak tartılır. ( M1 )  3-  Kurutulmuş, elle ufalanarak veya sert lastik bir tokmakla bir kap içerisinde dövülerek tanelenmiş zeminden belirli bir miktar alınır. ( M k )  4-  Miktarı belirli olan bu zemin, piknometrenin içerisine kayıpsız olarak aktarılır. 5-  Üzeri damıtık su ile doldurularak tartılır. ( M2 ) V dane  = [(M2 - M1) - Mk] /  ρ su ρ s = M k /  Vdane

  Su İçeriğinin (W) Belirlenmesi 1- Su içeriği belirlenecek yaş zeminden bir miktar alınarak, ısıya dayanıklı cam bir kaba konulur ve cam kap + yaş zemin kütlesi ( M yaş ) belirlenir. 2-  İçinde yaş zemin bulunan cam kap, etüve konulur ve 105 - 110  °C de 24 saat bekletilerek, kurutulur. 3-  Etüvden çıkartılarak soğutulan kap + kuru zemin kütlesi ( M kuru ), tartılarak belirlenir. 4-  Buradan zemin içindeki su miktarı hesaplanır ve aşağıdaki bağıntıdan su içeriği bulunur. W = Msu / Mkuru   = Myaş - Mkuru / Mkuru

  Doğal (Yaş) Yoğunluğunun  (ρn) Belirlenmesi ve Su Taşırma Yöntemi 1- Bu yöntem kohezyonlu zeminler için uygundur. 2-  Zeminden örselenmemiş bir parça numune ( toprak ) alınır. 3-  Gevşek kısımlar kesilerek atılır. 4-  Toprağın doğal kütlesi tartılarak belirlenir. ( Mn ) 5-  İçerisine su girmemesi için erimiş parafin mumuna batırılarak çıkarılır. 6-  Bu işlemde toprak üzerinde suyun zemine girmesini önlemek üzere, ince ve geçirimsiz parafin tabakası oluşturulur. 7-  Parafinle kaplanmış toprağın kütlesi ( M1 ) olsun. 8-  Toprak, içi dolu hacim bölümlü cam silindir. (Çapı D= 0.1 - 0.2 m vb.) içine bırakılır. 9-  Su düzeyleri arasındaki fark parafinli toprağın hacmini verir (V). Bu hacimden parafinin hacmi çıkarılarak, toprağın çıplak hacmi bulunur. Zeminin doğal yoğunluğu aşağıdaki bağıntı ile bulunur. ρ p   = Parafinin Yoğunluğu V p   = Parafinin Hacmi V p   = (M1 - Mn) /  ρ p ρ n   = Mn / (V - ( (M1 - Mn) ...

Doğal (Yaş) Yoğunluğunun  (ρn) Belirlenmesi ve Kum ile Hacim Ölçme Yöntemi 1- Burada açılan çukurun hacmi, kum ile ölçülür. 2-  Alt kısmında konik bir boşluk bulunan, içi boş metal bir silindir. (Aletin çapı 100 - 200 mm vb. olabilir.) 3-  Öncelik yarım küre biçimli bir çukur kaşık vb. ile açılır. Çıkan zemin kütlesi ( Mn ) kayıpsızolarak belirlenir.  4-  Haznesinde kuru kum olan alet, açılan çukurun üzerine yerleştirilir.  5-  Kapak açılarak, haznedeki kumun çukuru ve alttaki konik kısmı doldurması sağlanır. 6-  Kapak kapatılarak alet kaldırılır.  7-  Aletin kullanılmadan önceki ve sonraki kütleleri arasındaki fark, aletin konik kısmını ve çukuru dolduran kumun toplam kütlesini verir. 8-   M1 - M2 =  ΔM ( Mkonik - Mçukur ) 9-  Düz bir yere oturtulan alet ile sadece konik kısmı dolduran kumun kütlesi ( Mkonik ) belirlenir. 10-  Aletin taban iç çapında düzgün silindirik biçimli ( Vkap ) bir metal kalibrasyon ka...

Doğal (Yaş) Yoğunluğunun  (ρn) Belirlenmesi ve Lastik Balon Yöntemi: 1- Bu yöntemde zemin yüzü düzlendikten sonra bir çukur açılır. 2- Çukurdan çıkan zemin miktarı doğal su içeriği korunarak kayıpsız olarak tartılır. ( Mn )  3-  Çukurun hacmi ( Vtüm ) lastik balon aleti ile ölçülür. 4-  Bu alet içi su dolu, hacim bölümlü bir cam silindir olup, tabanında bir el pompası ile şişirilebilir, esnek bir lastik balon bulunur. 5-  Aletin çapı 100 - 200 mm vb. olabilir. Çukur açılmadan önce düzlenen zemin üzerine veya düz bir yüzey üzerine yerleştirilen alet ile lastik balonun yatay (düz) konumunda silindirdeki ilk su düzeyi (I-I durumu) okunur. 6-  Alet, açılan çukurun üzerine oturtulur ve el pompası ile basınç uygulanarak, balonun çukur yüzeyini sarması sağlanır. (II-II durumu). 7-  Hacim bölümlü su düzeyinin iki konumu arasındaki fark, çukurun hacmini verir. ( Vtüm )    8-  Tanımlanan bağıntıdan Doğal Yoğunluk Hesaplanır.   Yaş ...

Doğal (Yaş) Yoğunluğunun  ( ρn ) Belirlenmesi Silindirik Örnek Yöntem: 1- Doğal (Yaş) Yoğunluğu   ( ρn )       - Silindirik Örnek Yöntem      - Lastik Balon      - Kum ile Hacim Ölçme      - Su Taşırma 2- Su İçeriği ( W ) 3-  Dane Yoğunluğu ( ρk ) Doğal (Yaş) Yoğunluğunun  ( ρn ) Belirlenmesi Silindirik Örnek Yöntem: Bu yöntemde zeminden örselenmemiş örnek alınır. Örselenmemiş örnekte zemin doğal durumunu (tane dizilişi, boşluk yapısı, su içeriği vb.) biçimini korur. 1- Örnek almak için ucu keskin bir çelik tüp  (iç çapı 50 - 100 mm, yüksekliği 0.3 - 0.5 m vb.) 2- Örnek alınacak zemin ortamının düzlenmiş yüzü üzerine oturtulur. 3- Çelik tüp, zemine itilerek ya da çakılarak saplanır. 4- İçerisi zemin dolan tüpün çevresi dikkatle kazılarak boşaltılır. 5- Laboratuvarda örnek çıkarma aleti ile tüp içerisindeki zemin itilerek dışarı çıkarılır. 6-  Alt ve üst yüzeyleri düzgün kesilerek, belir...

                      Yoğunluk =   ρ  = Kütle/ Hacim = M / V Yaş Yoğunluk =   ρn  = Mtüm / Vtüm = (Mtane + Msu) / Vtüm = (Mkuru + Msu) / Vtüm Kuru Yoğunluk =   ρk  = Mkuru / Vtüm = Mdane / Vtüm Doygun Yoğunluk =   ρd  = Mdoygun / Vtüm = (Msu + Mkuru) / Vtüm Tane Yoğunluğu =   ρs  = Mtane / Vdane = Mkuru / Vdane Özgül Yoğunluğu =   Gs  =  ρs  /  ρsu Boşluk Oranı =   e  =  ρs  /  ρsu Porozite =   n  =  Vb / Vtüm Su Muhtevası =   W  =  Msu / Mkuru = (Myaş - Mkuru) / Mkuru Doygunluk Derecesi =   Sr  =  Vsu / Vb (Doygun zeminlerde 1(%100), kuru zeminlerde 0(%0)) Rölatif Sıklık =   Dr  = ( emax - e) /  ( emax - emin) Maksimum Boşluk Oranı =   emax ,   Minimum Boşluk Oranı =   emin Rölatif Sıklık (Dr) Durumu Rölatif Sıklık Dr  - Gev...

OLUŞUMLARINA GÖRE ZEMİN TİPLERİ Zeminin taneleri arasında hava veya su bulunabilir. Zemin, çimentolanmamış veya çok az çimentolanmış kayaçtır. Zayıf çimentolanma taneler arasındaki karbonat, oksitler veya organik tanelerden olabilir. Eğer ayrışma ürünleri taşınmadan yerinde kalırsa, kalıntı (rezidüel) zemin adı verilir. Eğer zemin taneleri aşınıp taşınarak başka bir yerde depolanmış ise bunlara taşınmış zemin denir. Taşınma etkenleri yer çekimi, rüzgar, su ve buzullardır. Taşınma esnasında tanelerin şekil ve boyları değişir. Taşınmadan sonra su içinde çökelmiş, üzerine gelen malzemenin yükü ile ile sıkışmış veya akarsu etkisi ile dağılıp derecelenmiş olabilir. Sonuçta çakıl, kum, silt ve kil gibi malzemeden oluşan zemin meydana gelir.  İnsan gücü veya iş makinalarıyla bir yerden alınıp başka bir yerde depolanması veya sıkıştırılmasıyla oluşan zeminlere de yapay (dolgu) zeminler denir.

İri ve ince taneli zeminlerin fiziksel özelliklerinin karşılaştırılması * İri taneli zeminler, çakıl ve kum boyutundaki zeminlerdir. Bu tür zeminler kohezyon (tanelerin birbirini çekme özelliği yoktur.  * İçsel sürtünme açısına sahiptir.  * İnce taneli zeminler, silt ve kil boyutundaki zeminlerdir.  * Kohezyonu vardır ve kil suya doygun ise içsel sürtünme açısı sıfır kabul edilir. Silt, kil ile kum boyutu arasında kalan zemin türüdür.  * Kil özellikle ıslak iken plastisitesi yüksek olan zemindir.  * Kil, erişilen denge durumuna bağlı olarak tam konsolide veya kısmen konsolide olarak tanımlanır.  Özellikler İri zemin (kum) İnce zemin (kil) Boşluk oranı Düşüktür Yüksektir Kohezyon Temiz iken ihmal edilecek kadar azdır Yüksek, su içeriğine bağlıdır İçsel sürtünme Yüksektir Düşük, doygun iken sıfırdır Plastisite  Plastik değildir Plastiktir Sıkı...

Şantiyede beton döküm sırasında en çok işimize yarayacak olan kavramların başında gelir slump kavramı, genellikle ustalarla, şantiye şeflerini karşı karşıya getiren konudur. Çünkü ustaların beton kıvamından memnunsuzluk içinde olmaları, betona su veya katkı katma istekleri şantiye şeflerinin de bu konunun santralde, üretilen ortamda ayarlı gönderilmesini istemesi (haklı olarak) bu ikiliyi biraz zorlar, öncelikle slump kavramına değinelim. SLUMP (ÇÖKME, KIVAM) :   Slump, kıvam veya çökme anlamına gelir. Beton kıvam durumunu tayin etmek için kullanılan bir kavramdır. Deneyi ise Slump (Çökme) Deneyidir . Slump aynı zamanda betonun işlenebilirliği ve dayanımı konusunda önemli rol oynar. NOT:   Çökme deneyi, 10 mm ile 200 mm arasında çökme değerine sahip betonların kıvamındaki değişimlere duyarlıdır. NOT:   Deney esnasında, taze betondaki çökmenin, kalıbın (çökme hunisinin) çekilmesinden sonraki bir dakikalık süreden sonra da devam etmesi, çökme deneyinin bu betonun kıvamını ...