1. Amacı
Tane boyu dağılımını iri taneli zeminler (≥75μm) için belirlemek. 2. Malzemeler
2. Malzemeler
-
Elek setleri
-
Elek sallayıcı
-
Tartı
3. Genel kurallar
-
Elek üzerinde çok fazla miktarda zemin varsa, zemin taneleri elekten geçmeyebilir.
Deney yaparken her elek için verilen maksimum ağırlıklara dikkat edilmelidir. (Bakınız
Standart Elekler s.3)
-
Zemin taneleri elek içinde sıkışırsa itmeyin. Fırça ile temizlemeye çalışın.
-
Fırçalama işlemi yeterli gelmiyorsa eleği masaya vurun.
4. Numune hazırlama
-
Numuneye ait toplam kuru ağırlık belirlenir. Eğer numune nemli ise, iki farklı yöntem
var;
-
Numunenin su muhtevası belirlenerek, toplam kuru ağırlık hesaplanabilir.
-
Numune etüvde kurutulur.
-
-
Zemin taneleri bir araya gelerek daha büyük tane boyuna sahipse, zemin taneleri birbirinden ayrılmalıdır.
5. Kalibrasyon
-
Deneye başlamadan önce bütün elekler kontrol edilmelidir. Hatalı olan elekler kullanılmamalıdır.
-
Numuneye uygun elek seti seçilmelidir.
-
Elek seti belli aralıklarla kalibrasyonu yapılmış kum ile kontrolü yapılmalıdır.
6. Deney
-
a) Kuru numune ağırlığı belirlenir. Numune yaş ise su muhtevası belirlenip, kuru ağırlık tespit edilir.
-
b) Numuneye uygun elek seti seçilir.
-
c) Elekler, küçük boyuttan büyük boyuta doğru üst üste koyulur.
-
d) Numune en üsteki elekten içeriye doğru boşaltılır.
-
e) En üsteki eleğin üzeri kapatılır.
f) Elek seti, elek sallayıcının üzerine koyulur. Elek seti, sallayıcı ile 10 dakika boyunca sallanır. Sallama işlemi el ile yapılabilir.
g) Elek sallama işlemini kontrol etmek için her bir elek beyaz bir kâğıt üzerinde yavaşça sallanır. Bu işlem sırasında hala zemin taneleri elekten geçmeye devam ediyorsa, sallama işlemi birkaç dakika daha devam etmelidir.
h) Elekler üzerinde kalan numune ağırlıkları, en üst elekten başlayıp en alttaki eleğe kadar tek tek tespit edilir.
i) Bu aşamada her elek için belirtilmiş, maksimum numune ağırlıklarına dikkat edilmelidir.
7. Hesaplamalar
Hesaplama işlemleri her elek üzerinde kalan numune ağırlıklarına göre yapılacaktır.
Her bir elek için, geçen yüzde (%P);